STRZEMKOWO

Kod pocztowy: 88-110
Liczba ludności: 60 (stan na 30.06.2023)
Sołectwo: Gnojno
Sołtys: Barbara Zięba (od 2019, wcześniej Stanisław Tomczak)
tel.: 515 812 952

Reprezentant w Radzie Gminy: Grzegorz Laskowski

części wsi: Strzemkowo Kolonia
obiekty fizjograficzne: Pastewne Łąki

Wieś rycerska (szlachecka) w parafii Inowrocław, wzmiankowana po raz pierwszy w 1435 r. W dobie nowożytnej należała do Niemojewskich i Karłowskich. Do tych drugich jeszcze w 1846 r., kiedy miała 9 domów i 91 mieszkańców. W końcu XIX w. właścicielem był Józef Trzebiński. Majątek podzielony był wówczas na niewielką wieś chłopską (29 ha, 1 dom i 7 mieszkańców) oraz dwór prywatny (260 ha, 7 domów i 124 mieszkańców), z cegielnią i owczarnią zarodową rasy Rambouillet. W latach 1921-1934 obszar dworski Strzemkowo. W parku dworskim grodzisko stożkowate. Dawny majątek, potem PGR, obecnie stanowi własność prywatną. Według mapy topograficznej z 1933/34 r. w sąsiedztwie linii kolejowej Inowrocław - Bydgoszcz funkcjonował wiatrak, obecnie nieistniejący.

Obiekty wpisane do rejestru zabytków:
1) Stanowisko archeologiczne posiadające własną formę krajobrazową - grodzisko.

Obiekty o wartości historyczno-kulturowej w ewidencji zabytków:
1) Pozostałości zespołu dworskiego (na fundamentach dworu rozebranego w latach 60. XX w. postawiono budynek mieszkalny):
a) kaplica murowana
Kaplica pw. św. Antoniego z Padwy, rodowa, położona na terenie dawnego parku dworskiego. Wzniesiono ją około połowy XIX w. (?) w stylu neobarokowym jako budowlę na planie krzyża greckiego z ryzalitami ujętymi pilastrami, zwieńczonymi wolutowymi szczytami, z wysoką, obitą blachą latarnią na skrzyżowaniu ramion. W fasadzie architektoniczny portal z supraportą, a wyżej nisza z rzeźbą Chrystusa. W okresie międzywojennym, na zamówienie rodziny Grobelskich, nauczyciel rysunku, prof. Andrzej Dzikiewicz z Inowrocławia, namalował w kaplicy Stacje Męki Pańskiej. Kaplica jest filią kościoła parafialnego pw. Zwiastowania NMP w Inowrocławiu. Nieopodal kaplicy znajduje się cmentarz rodowy z zachowanymi nagrobkami właścicieli majątku.
b) park z XIX w. ze stawem,
c) murowany budynek inwentarski (obora nieużytkowana),
d) resztki muru ogrodzenia w przebudowie,
e) aleja lipowa wzdłuż dawnego, reprezentacyjnego wjazdu do dworu,
f) zespół budynków mieszkalnych - dawnych trojaków.